مجلس مرکز تصمیم سازی امور کشور است

دکتر عبدالحمید دلشاد:

مجلس مرکز تصمیم سازی امور کشور است

ارزیابی نمایندگان هرمزگان در مجلس

مجلس مرکز تصمیم سازی برای کشور است که حق تعیین سرنوشت مردم طبق مواد قانون اساسی در انتخابات بدست خود مردم رقم می خورد. سال ۱۳۹۸، سال پایانی مجلس دهم و با انتخابات مجلس یازدهم مواجه هستیم. که برای درک درست و شیوه کیفیت عملکرد آن نیازمند شناخت بهتر نخبگان سیاسی (نمایندگان مجلس) که وظیفه قانونگذاری و نظارت بر امور کشور را بعهده دارند، داریم و در این خصوص باید میزان عملکرد نخبگان سیاسی-اجتماعی خود را مورد ارزیابی قرار دهیم.

به گزارش صدف نیوز، در همین راستا به سراغ دکتر عبدالحمید دلشاد رفتیم تا با توجه به اینکه ایشان در حوزه اجتماعی تالیفاتی دارند و مطلع شدیم در حال تدوین مقاله ارزیابی عملکرد نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی استان هرمزگان می باشند، از نزدیک در یک گفتمان خودمانی با دیدگاههای ایشان آشنا شویم.

عبدالحمید دلشاد، رئیس هیات امناء و موسس دانشگاه جامع علمی-کاربردی بندرلنگه به عنوان اولین دانشگاه علمی-کاربردی در استان در سال ۱۳۸۱ و زاده شهرستان پارسیان روستای بهده که در سال اول دانش آموختگی اش از دانشگاه صنعتی امیر کبیر به حوزه فناوری در شهرهای غرب هرمزگان و متمرکز بر شهر بندرلنگه پرداختند از تاسیس شرکت اینترنتی و آموزشگاههای کامپیوتر و تا سابقه فعالیت در حوزه رسانه ای و مدیر مسئولی نشریات محلی و در حوزه فناوری ید طولایی دارند و مورد وثوق و شناخت مردم غرب هرمزگان می باشد و هم اکنون در دانشگاههای استان هرمزگان مشغول تدریس در دانشگاهها می باشد و ایشان دارای دکترای مدیریت آموزشی و نیز دارای تالیفاتی است که مهمترین آن در حوزه اجتماعی “کتاب الگوی سرمایه اجتماعی در ایران” است.

ذائقه نمایندگان مجلس با ذائقه ناکام شهروندان گره خورده است!

شناخت بهتر نخبگان سیاسی، نیازمند ارزیابی عملکرد است.

حضور معنی دار پژوهش های دانشگاهی در حوزه انتخابات کمرنگ است!

اصولا نظر سنجی بر چه پایه ای استوار است؟

هر نظرسنجی مبنای علمی و از پشتوانه نظری باید برخوردار باشد تا بتواند آنچه که قرار است، اندازه گیری شود، ابزار نظرسنجی بتواند آن را بسنجد. ما در نظام مهندسی با توجه به حساسیت آن با صفر و یک، صحت و یا سقم یک سیستم با ابزار دقیق نظیر متر، ترازو و … اندازه گیری می کنیم و در مهندسی بیش از دو حالت برای ارزیابی آن نیست، مثلا یک لامپ روشنائی منزل ما در مورد روشن و یا خاموش بودن آن دو قضاوت بیشتر وجود ندارد، یا لامپ روشن (۱) و یا خاموش (۰) است و حالت دیگه ای برای آن وجود ندارد.

منتها در مسائل و پدیده های اجتماعی ما با طیفی از ارزیابی در مورد آن پدیده مواجه هستم. مثلا در مورد ارزیابی عملکرد یک دستگاه و یا یک فرد مسئول، حالت صفر و یک نمی تواند حاکم باشد. چون بالاخره یک فعالیت در طول دوران تصدی انجام داده که این فعالیت بین عدد صفر و یک قرار دارد یعنی نه صفر است و نه یک. و همینطور که نمی تواند این فعالیت نمره ۱ (مطلوب) باشد، به همین دلیل نمی تواند، نمره صفر (بدون فایده) باشد.

در حوزه اجتماعی ما مثل حوزه مهندسی اون ابزار دقیق نداریم و ناچارا باید سراغ ساخت ابزار قدرتمند باشیم تا بطور نسبی بتواند آن پدیده را ارزیابی نمایند که این ابزارها شامل مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه، اسناد و مدارک و … می باشد که انتخاب هر کدام شرایط و دقت خاص خودش را دارد که آن ابزار بتواند، ارزیابی نسبی را ارائه نماید.

در ایران نظر سنجی چه جایگاهی دارد؟ اصولا عملکرد ها سنجیده می شود؟

ما در ایران چه بخش دولتی و چه خصوصی نظر سنجی انجام می دهند. آن چیزی که ما را از دیگر نقاط دنیا متفاوت می کند، آمار هایی است که در اختیار دانشگاهها و مراکز نظرسنجی قرار نمی گیرد و دستگاههای مسئول همه به نوعی از این آمارهای صحیح گریزان هستند! و گاها تفاوت آمار در اعداد و شاخص های مربوط، با یک تلورانس زیادی روبرو می شویم که مثلا اگر آماری که این مسئول و مسئول دیگری در یک موضوع کنار هم بگذارید، برای اصلاح این آمار نیاز به سرمایه گذاری کلان می باشد تا این آمار اصلاح شود. بطور مثال اگر آمار بیکاری استان هرمزگان را ۱۵ درصد یک مسئول ارائه نماید و مسئول دیگری این آمار را ۱۲ درصد بگوید که در ظاهر ۳ نمره بیشتر اختلاف ندارد به معنی این است که اگر جمعیت نیروی کار در استان هرمزگان بطور مثال ۷۰۰ هزار نفر باشد با نرخ بیکاری ۱۵ درصد حدود ۱۰۵ هزار نیروی بیکار داریم و با نرخ ۱۲ درصد، تقریبا معادل ۸۵ هزار نفر یعنی این ۳ عدد فاصله (بین نرخ ۱۲ تا ۱۵ درصد توسط دو مسئول) معادل ۲۰ هزار نیروی بیکار را نادیده گرفته ایم که برای اصلاح این آمار و عدد ۲۰ هزار نفر نیروی بیکار، بایستی ۱۰۰۰ میلیارد تومان (به فرض به ازای هر اشتغال ۵ میلیون تومان) سرمایه گذاری شود که این عدد سرمایه گذاری بالایی است ولی به راحتی از کنار این آمار و ارقام ها می گذریم.

دانشگاهها کمتر به سراغ کار علمی در خصوص پدیده اجتماعی حوزه انتخابات رفته اند و نقش هدایت جامعه به سوی انتخاب های خوب و اصلاح این روند و فرایندهای انتخابات رفته اند، شما چه فکر می کنید؟

خوب درست می فرمائید. یکی از وظائف دانشگاهها این است که وقتی جامعه با مسئله سخت اجتماعی نظیر انتخابات که سرنوشت ساز است، مواجه می شود، ورود معنی دار پیدا کند. با انجام کارهای علمی قبل و بعد از انتخابات زمینه بروز هدایت جامعه به سوی انجام فعالیت های خوب جامعه محور فراهم آورد. حق با شما که دانشگاهیان کمتر ورود پیدا کرده اند! چون هم کار خوبی است و هم ظرافت دارد و هم به تعبیری خطرناک است چون باید با هسته قدرت به نوعی بحث و جدل واقعی و علمی داشته باشند. بنده به سهم خودم “تحلیل جامعه شناختی انتخابات میاندوره ای غرب هرمزگان” در سال ۹۶ را مطالعه کردم و در نشریات استانی و سایت ها منتشر شد و تاثیر خیلی زیادی از منظر بازخورد آن دریافت کردم.

خوب بریم سراغ کار علمی که شما در بررسی ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام دادید. چرا به این فکر افتادید؟ و چرا رفتید سراغ نمایندگان مجلس؟

خوب علاقمند هستم که ارزیابی کنم کسانی که مقاومتی برای ارزیابی ندارند و نمایندگان مجلس از این دست هستند، چون منتخب من و شما هستند و به ظاهر گاها از جنس خودمان هستند، ظاهرا نباید مقاومتی داشته باشند. از طرفی برای تائید علاقمندی خودم به این حوزه باید عرض کنم که تالیف کتابی تحت عنوان “الگوی سرمایه اجتماعی در ایران” که کتاب سال ۹۳ هفته نامه کتاب تهران شناخته شد، را دارم و همیشه علاقمند هستم که این سرمایه اجتماعی بعد از انقلاب که بیشترین تحقق آن در زمان جنگ تحمیلی در قالب ایثار مردم در دفاع همه جانبه از تمامیت ارضی کشورمان اتفاق افتاد تا به امروز که نسبتا خیلی این سرمایه کاهش یافته است، چطور به این موقعیت تنزل پیدا کردیم؟ این کتاب، علاقه بنده را به پدیده های اجتماعی و حضور و کمک به جامعه برای حل مساله های اجتماعی را تائید و می تواند پاسخی جامعی به سوال شما باشد.

بطور خلاصه بفرمائید، وظائف نمایندگان مجلس چیست؟

یکی از دلایلی که به این مبحث ارزیابی پرداختم همین موضوع اجتماعی است که درک صحیح از وظائف نمایندگان مجلس در جامعه وجود ندارد. بطور خلاصه وظیفه نمایندگان مجلس، قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون است که در مجلس باید به آن بپردازند. ولی امروزه خواسته و یا ناخواسته، نمایندگان و یا کاندیدا و یا حتی شهروندان چون مکانیزمی صحیح برای اینکه اینگونه فکر کنند وجود ندارد، ناچارا به سمت دیگری با توجه به کشش رای آوری، روی می آورند. که در این خصوص هم باید ذائقه کاندیدا عوض شود و هم ذائقه ناکام شهروندان.

کار علمی شما بر چه اصولی استوار است؟

این کار علمی با عنوان ” شناسایی ابعاد و مولفه های نقش و مسئولیت و صلاحیت حرفه ای نماینده گان مجلس شورای اسلامی” و بطور موردی به میزان رضایت نخبگان از نمایندگان کنونی مجلس شورای اسلامی استان هرمزگان براساس شاخص های مستخرج از این مطالعه پرداخته شده است. در تدوین این کار علمی که بخش اول شامل شناسایی ابعاد و مولفه های ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس می باشد ماحصل مطالعه توصیفی-پیمایشی است که برگرفته از اسناد و مدارک (مطالعه کتابخانه ای) و مصاحبه با خبرگان با روش نظریه داده بنیاد و کد گذاری باز و محوری انجام شده و در نهایت بطور خلاصه به دو بُعد برای ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس رسیدم یکی بُعد “ایفای نقش و مسئولیت نمایندگان مجلس” و دیگری بُعد “صلاحیت و شایستگی حرفه ای نمایندگان مجلس” منجر شد. یعنی فردی که می خواهد در ایفای نقش و مسئولیت نمایندگی مجلس موفق باشد، می بایست از صلاحیت و شایستگی حرفه ای برخوردار باشد. نتایج این بخش از مطالعه به ۲ بُعد و ۵ مولفه و ۱۹ شاخص برای ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی منجر شد که بُعد “ایفای نقش و مسئولیت نمایندگان” با وزن ۴۲% و بُعد “صلاحیت و شایستگی نمایندگان” با وزن ۵۸% براساس این مدل، مورد ارزیابی قرار گرفت.

ما در بخش دوم پس از اینکه مدلی برای ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس از مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان بدست آوردم به سراغ ارزیابی نمایندگان با استفاده از این مدل، پرسشنامه دیجیتالی با نسخه موبایلی تدوین کردیم که لینک آن در اختیار نمونه آماری قرار دادم. مدل مفهومی که در میزان رضایت نخبگان از شهروندان می باشد در یک تصویر مشخص شده است.

آیا مدل شما می تواند بطور دقیق میزان رضایت از عملکرد نمایندگان مجلس را ارزیابی نماید؟

خوب این مدل حاصل مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان حوزه اجتماعی و دانشگاهی انجام شده، بطور دقیق نمی تواند مثل ابزار مهندسی اندازه گیری دقیقی داشته باشد ولی بطور نسبی در علوم انسانی روشی دیگری برای اندازه گیری نداریم که این روشها شامل مشاهده، اسناد، مصاحبه و … می باشد که در این مدل از این ابزارها استفاده شده و نیز از مطالعات منتخب دیگران نیز بهره گرفته ام و نیز این مدل با روایی جامع توسط بیش از ۳۰ نفر از خبرگان مورد تحلیل قرار گرفته و سپس نهائی شده است.

جامعه مورد هدف شما، استان هرمزگان است، برای دسترسی به نمونه هایی که معرف این ارزیابی باشد، چکار کردید؟

جامعه نمونه در این پژوهش شامل نخبگان استان هرمزگان است که منظور از نخبگان در این پژوهش، شامل معتمدین، فرهنگیان، صاحبان کسب و کار و صنایع، دانشجویان و اساتید و مدرسان دانشگاهها هستند. این جامعه تا حدودی می تواند معرف جامعه آماری هرمزگان باشد و می توان نتایج این تحقیق را به کل جامعه استان هرمزگان تعمیم داد.

با توجه به گستره جغرافیایی استان هرمزگان که شما در این پژوهش به هر ۵ نماینده کنونی استان هرمزگان قصد پرداخت به آن دارید، چطور به نخبگان این شهرستانها دسترسی پیدا می کنید؟

سوال دقیقی است که برای انجام یک تحقیق از متدولوژی مختلف برای دسترسی و تعمیم پذیری می شود استفاده کرد که من با استفاده نمونه آماری مد نظرم که شامل معتمدین، فرهنگیان، صاحبان کسب و کار و صنایع، دانشجویان و اساتید دانشگاه می باشد با روش نمونه گیری در دسترس از طریق کانال های ارتباطی و شبکه های اجتماعی نه خیلی به راحتی ولی تا حدودی قابل دسترس می باشند که در تعمیم پذیری بنظرم کفایت کند. البته باید عرض کنم پرسشنامه ارزیابی عملکرد نسخه موبایلی است و براحتی و در مدت زمان کمتر از ۱ دقیقه هر کس می تواند به راحتی نمایندگان حوزه انتخابیه خود را ارزیابی کند.

با توجه به جذابیت و بدیل بودن این کار موردی با گستره نمایندگان استان هرمزگان، طول این فرایند ارزیابی چه مدت است و نتایج این ارزیابی چطور به اطلاع مردم خواهد رسید؟

سوال خوبی است. با توجه به دسترسی به نخبگان، طول فرایند ارزیابی، در این مطالعه ۴۵ روز تا دو ماه در نظر گرفته شده است که نتایج آن در سایت شخصی در قالب یک مقاله علمی منتشر خواهم کرد.

لینک موبایلی این پرسشنامه برای شرکت نخبگان در این ارزیابی، لطفا معرفی نمائید؟

ناصر شریفی:

احمد مرادی:

حسین هاشمی تختی:

محمد آشوری:

سید مصطفی ذوالقدر:

بازدیدها: ۷۱