همایون امیرزاده:

مشکل اینجاست که از حجاب به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می کنیم

همایون امیرزاده

همایون امیرزاده، مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان و رئیس فعلی سازمان شهرستان ها و مدیریت فن‌آوری اطلاعات موسسه اطلاعات در گفتگویی با خبرنگار این روزنامه به موضوع حجاب و عفاف و پیامدهای طرح مقابله با بدحجابی پرداخت.

وی گفت: پرداختن به موضوع حجاب در قالب یک مفهوم جزئی را یک خطای راهبردی می داند و معتقد است که ما باید بر اساس تعلقات دینی و فطری، حجاب را مورد مطالعه قرار دهیم و این ارزش را به عنوان یک مفهوم ارزشی و متعالی در جامعه جا بیندازیم.

امیرزاده افزود: حجاب و عفاف در عین آنکه پدیده ای مذهبی ـ ارزشی است به همان نسبت توجه به زمینه های فرهنگی ـ اجتماعی به عنوان بستر و زمینه های آن بسیار شایسته و لازم است و اشاعه و تعمیق آن نیازمند توجه آموزش های بنیادین و مداوم در خانواده، مدرسه و سایر اجزاء جامعه است. بدیهی است که در کنار شرایط مساعد اجتماعی برای ارزش تلقی کردن این فرهنگ درونی شدن آن در وجود افراد نیز لازمه وجودی گسترش آن است. برای رسیدن به این هدف نیازمند مشارکت و توجه جدی تمام دستگاه ها و نهادهای مختلف به صورت مستمر و هدفمند است.

این کارشناس فرهنگی بیان کرد: اعتقاد من این است که حجاب و عفاف موضوعی است که نخست از منظر فطری و دینی باید مورد بررسی قرار گیرد و بعد به زیر شاخه های آن و ابعاد دیگر فرهنگی، سیاسی و … توجه شود و از این رو، این مقوله می تواند همه زوایا را در برگیرد. مشکل ما در پرداختن به این موضوع برمی گردد به اینکه ما آن را ارزشی همه جانبه ندیده ایم و تنها بخشی از آن را مورد توجه و تاکید قرار داده ایم؛ به عنوان مثال، تنها به بعد اجتماعی آن ورود پیدا کرده ایم و یا آن را تنها یک مولفه سیاسی دیده ایم و از ارزشهای همه جانبه آن کمتر بهره برده ایم.

مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان تصریح کرد: ما باید بر اساس تعلقات دینی و فطری، حجاب را مورد مطالعه قرار دهیم و این ارزش به عنوان یک مفهوم ارزشی و متعالی جا بیندازیم. در این صورت می توانیم سطح انتظارات خود را از جامعه مدیریت کنیم. همان طور که عرض کردم دید ما به حجاب یک دید همه جانبه و تکامل یافته نبوده است و این موضوع، سبب ایجاد گفتگوها و قرائت های متفاوتی در این زمینه شده است که البته همه آنها دچار اشکال نیست. اگر بپذیریم که حجاب به عنوان یک نگرش و مفهوم بنیادی در کجای جغرافیای مباحث و گفتگوهای ما قرار می گیرد آنگاه بهتر می توانیم در مورد آن صحبت کنیم و به نتیجه برسیم.

وی درباره اجرای قانون حجاب اجباری و تبعات آن در کشور گفت:  نظراتی درباره حجاب و عفاف وجود دارد و همه نظرات هم به نحوی ارزشمند است. جامعه می تواند در حوزه حجاب با گفتگوهایی از این جنس همراه باشد. مستوری، مستور و پوشیده بودن همواره در کنار حجاب بوده است و عقیده من این است که شانیت حجاب در فطری و درونی بودن آن است تا اختیاری و اجباری بودن آن. حجاب متعالی تر از آن است که مباحثی چون اجباری و یا اختیاری در آن خللی وارد کند. بعضی اوقات ما در بعضی گفتگوها این مقوله متعالی را به سطوح پایین تنزل می دهیم. البته باید بپذیریم نگاه به ارزش ها و نگرش ها در جامعه دچار تغییرات بسیاری شده است.

بررسی پیمایش های صورت گرفته نشان می دهد بعضی حجاب را یک بعد سیاسی تلقی می کنند، گرچه من با تک بعدی نگری موافق نیستم. فطری بودن، مستور بودن و پوشیده بودن واژه هایی در هم تنیده هستند. حجابی که عاری از عفاف باشد با فطرت پاک انسانی خیلی سازگار نیست. سرچشمه موضوعاتی مانند عشق، عاطفه، مهربانی و ایثار به ارزش های درونی ما بر می گردند.

امیرزاده در پاسخ به این سئوال که اگر حجاب را اختیاری کنیم، آیا حجاب، ارزش درونی جامعه است یا خیر گفت: اگر حجاب را فطری می بینیم طبیعتا باید تلاش ما در جهت تقویت آن باشد. گاهی در واقع در زمین بازی دشمن قرار گرفته ایم و در ورطه ای افتاده ایم که مکان گفتمان در جای خود به درستی قرار ندارد و از ریل خارج شده است.

بسیاری تلاش دارند که یک دوگانه را در مقابل هم قرار دهند که یک بخش آن درست و یک بخش آن کاملا نادرست است. این دوگانه می گوید که همان طور که رضا شاه نتوانست حجاب را از سر زنان محجبه و مسلمان ایرانی بردارد به همان صورت جمهوری اسلامی نمی تواند زنان را تشویق به حجاب کند. این دوگانه بسیار نادرست و مسیری انحرافی است زیرا پدیده ای فطری توسط یک جامعه ایرانی مسلمان پذیرفته شده، جامعه ای که پیش از آن مستور بوده و حتی قبل از اسلام بحث پوشش و پنهان کردن گوهر وجودی زنان از چشم اغیار وجود داشته است. نگاه مردم ایران به حجاب نگاه شرافتمندانه و آبرومندی بوده است. نقوش به ثبت رسیده در آثار باستانی ما و چه در دوره های بعدی و همسران پادشاهان گواه این مدعاست. بعضی اصرار دارند بگویند که اینگونه نبوده است در حالی که جامعه کهن ایرانی یک جامعه عفیف و مستوری بوده است و چیزی که در حال حاضر گفته می شود اسیر شدن در امواج برخی از نظریه هایی است که به نادرستی به نخبگان جامعه ما تزریق می شود.

خوشبینانه این است که بعضی از این نگاه ها از سر دلسوزی است اما نگرش های پوپولیستی هم در این زمینه بسیار زیاد است به طوری که امروز من جار بزنم که حجاب نباشد خریدارانی دارد و لایک های بیشتر می خورد. مبانی فقهی و اصولی و ارزشی از این جنس جایگاه خود را دارد و باید در تبیین آن خوب دقت شود. پرداختن به این مسائل در جهت تقویت ارزش ها درست است اما باید بپذیریم که بعضی به غلط آن را به عنوان یک ابزار سیاسی قلمداد کرده اند. ابزار سیاسی یعنی اگر کسی با حجاب بود طرفدار نظام جمهوری اسلامی است و اگر کسی بدحجاب بود ضد نظام است. مشکل از اینجا پیش آمد که ما خواستیم از حجاب به عنوان یک ابزار سیاسی در مناسبات، حرف ها و گفتگوها استفاده کنیم. باید به مبانی که عرض کردم و از آنها در توصیف حجاب استفاده کنیم.

در حال حاضر اگر این دختران، بد حجاب خطاب شوند آن را توهین تلقی می کنند و برای آنها سخت است. خیلی از آنها چادر سر نمی کنند و از نظر ما حجابشان چندان ایده آل نیست اما خود معتقدند با این وضعیت حجاب تا حدودی با پوشش خود، مصونیتی به خود بخشیده اند. این مسائل قراردادی است ما می توانستیم ابتدای انقلاب به جای چادر مشکی به چادر سفید یا رنگ های دیگر تشویق کنیم مثل کشورهای دیگری همچون مالزی. این بحث ها، قراردادهای بین خودمان است. اندازه حجاب و عفاف در اسلام مشخص است. گردی صورت و مچ دست ولی اگر به اقتضاعات مختلف این اتفاق نیفتاد آیا این زن بی حجاب یا بدحجاب است؟ خیر. به عقیده من کسی که با روسری حجاب خود را حفظ می کند با حجاب است. در این پیمایش ها باید حدود و ثغور مشخص شود.

ساعت: ۰۶:۴۸ بعد از ظهر - ۱۴۰۳/۰۱/۳۱

بازدیدها: ۴۰

مطالب مشابه:

صدف ۸۴۱ منتشر شد صدف ۹۵۴ منتشر شد اعتبار بازسازی مناطق زلرله زده فین در هیات وزیران تصویب شد صدف ۷۷۷ منتشر شد